Հայաստանի թաքնված ուղղությունները

13.05.23

Հայաստանը թաքնված գոհարներով լի երկիր է՝ ապշեցուցիչ լանդշաֆտներով, հարուստ մշակութային ժառանգությամբ և հնագույն պատմությամբ, որը սկսվում է մ.թ.ա. 4000 թվականին: Թեև շատ զբոսաշրջիկներ են գալիս դեպի հայտնի վայրեր, ինչպիսիք են Տաթևի վանքը, Գառնու տաճարը և Սևանա լիճը, կան բազմաթիվ անսովոր ուղղություններ, որոնք սպասում են ուսումնասիրության: Այս բլոգի գրառման մեջ մենք կանդրադառնանք այս թաքնված գանձերից մի քանիսին և կբացահայտենք այն եզակի փորձառությունները, որոնք նրանք առաջարկում են:

Խնձորեսկ — քարանձավային քաղաք Հայաստանի սրտում

Հայաստանի Սյունիքի մարզում գտնվող Խնձորեսկը թաքնված քարանձավային քաղաք է, որը բնակեցված է եղել մինչև 1950-ական թվականները: Ասում են, որ քաղաքն առաջին անգամ հիմնադրվել է 4-րդ դարում, և ժամանակի ընթացքում այն դարձել է աշխարհի ամենամեծ քարանձավային քաղաքներից մեկը։ Քաղաքը փորագրվել է ժայռերի մեջ, իսկ բնական քարանձավներն ընդարձակվել են, ստեղծել տներ, եկեղեցիներ և նույնիսկ դպրոցներ: Այսօր այցելուները կարող են ուսումնասիրել քարանձավները և տեսնել քաղաքի անցյալի մնացորդները: Նեղ փողոցներով ու անցումներով քայլելը եզակի փորձ է, և հեշտ է պատկերացնել, թե ինչպիսին պետք է լիներ այն մարդկանց համար, ովքեր ժամանակին ապրել են այստեղ: Խնձորեսկ այցելության կարևորագույն կետերից է կիրճի վրայով անցնող կախովի կամուրջը, որը բացում է ապշեցուցիչ տեսարաններ դեպի շրջակա բնապատկերը:

Սմբատաբերդ — բերդ երկնքում

Հայաստանի Վայոց ձորի մարզի ժայռոտ բլրի գագաթին թառած Սմբատաբերդը 5-րդ դարով թվագրված ամրոց է: Բերդը կառուցել է Սմբատ թագավորը և միջնադարում այն եղել է կարևոր ամրոց։ Բերդը գտնվում է 2000 մետր բարձրության վրա, իսկ գագաթից բացվում է հիասքանչ տեսարան։ Այցելուները կարող են ուսումնասիրել բերդի ավերակները և ծանոթանալ դրա պատմությանը: Բերդի պարիսպները դեռ անձեռնմխելի են, և կան մի քանի աշտարակներ և դարպասներ, որոնք կարելի է ուսումնասիրել։ Արշավը դեպի ամրոցի գագաթը զառիթափ է և դժվար, բայց գագաթից բացվող տեսարանները վայելելու համար արժե ջանքեր գործադրել:

Արփի լիճը` հանգիստ օազիս արևմուտքում

Հայաստանի Շիրակի մարզում գտնվող Արփի լիճը թաքնված օազիս է, որը շրջապատված է լեռներով և անտառներով: Լիճը սնվում է Ախուրյան գետով, որտեղ բնակվում են վայրի բնության բազմազանություն, այդ թվում՝ հազվագյուտ թռչունների տեսակներ: Այցելուները կարող են շրջել լճի շուրջը և վայելել հանգիստ միջավայրը: Լճի շրջակայքում կան մի քանի զբոսախնջույքներ և ճամբարներ, որոնք այն դարձնում են հանրաճանաչ վայր հանգստյան օրերին հանգստանալու համար: Լիճը նաև հայտնի վայր է ձկնորսության և նավով զբոսնելու համար, և այցելուները կարող են նավակներ և ձկնորսական պարագաներ վարձել մոտակա գյուղից:

Արփի լիճը` հանգիստ օազիս արևմուտքում

Լաստիվեր — թաքնված գոհար անտառում

Լաստիվերը թաքնված գոհար է, որը գտնվում է Հայաստանի Տավուշի մարզում։ Տարածքը խիտ անտառ է, որի միջով հոսում է Դեբեդ գետը՝ ստեղծելով մի քանի ջրվեժներ և ջրավազաններ։ Տարածքը հայտնի է արշավների համար և արշավ, և այցելուները կարող են ուսումնասիրել անտառը և բացահայտել թաքնված ջրվեժներն ու քարանձավները: Լաստիվեր կատարած այցի կարևորագույն կետերից է կախովի կամուրջը, որն անցնում է Դեբեդ գետի վրայով: Կամուրջը պատրաստված է փայտից և պարանից, և այն բացում է ապշեցուցիչ տեսարաններ դեպի շրջակա լանդշաֆտը: Այցելուները կարող են նաև ուսումնասիրել մոտակա Լաստիվեր քարանձավները, որոնք, ինչպես ասում են, միջնադարյան ժամանակաշրջանում օգտագործվել են որպես թաքստոց:

Լաստիվեր - թաքնված գոհար անտառում

Օձուն՝ Միջնադարյան հրաշք հյուսիսում

Գտնվում է Հայաստանի Լոռու մարզում, միջնադարյան հրաշք, որը թվագրվում է 6-րդ դարով: Օձունի եկեղեցին Հայաստանի ամենահին և ամենալավ պահպանված եկեղեցիներից մեկն է, որը հայտնի է իր յուրահատուկ ճարտարապետությամբ և բարդ փորագրություններով, ներառյալ կենդանիների և առասպելական արարածների պատկերները: Եկեղեցու ներսում այցելուները կարող են տեսնել լավ պահպանված որմնանկարները, որոնք թվագրվում են 8-րդ դարով: Որմնանկարները պատկերում են տեսարաններ Քրիստոսի կյանքից, ինչպես նաև աստվածաշնչյան այլ պատմություններ։ Եկեղեցին այսօր էլ օգտագործվում է կրոնական արարողությունների համար, և այցելուները կարող են ներկա գտնվել պատարագին՝ զգալու այս հնագույն հրաշքի հոգևոր նշանակությունը:

Նորատուսի գերեզմանատուն՝ եզակի մշակութային փորձառություն

Հայաստանի Գեղարքունիքի մարզում գտնվող Նորատուսի գերեզմանատունը եզակի մշակութային փորձառություն է, որը հնարավորություն է տալիս հայացք գցել երկրի հարուստ պատմությանը: Գերեզմանոցում են գտնվում ավելի քան 800 խաչքարեր, որոնք խճճված խաչքարեր են, որոնք հատուկ են հայկական մշակույթին: Նորատուսի գերեզմանատան խաչքարերը թվագրվում են 9-րդ դարով, որոնք զարդարված են բարդ փորագրություններով ու ձևավորումներով։ Գերեզմանատունն այսօր էլ օգտագործվում է, և այցելուները կարող են տեսնել նոր խաչքարեր, որոնք ավելացվել են տեղում: Գերեզմանատունը հայտնի վայր է լուսանկարիչների և պատմաբանների համար և այն եզակի պատկերացում է տալիս Հայաստանի հարուստ մշակութային ժառանգության մասին:

Զորաց քարեր — հնագույն առեղծված հարավում

Հայաստանի Սյունիքի մարզում գտնվող Զորաց քարերը հնագույն մեգալիթյան վայր է, որը թվագրվում է բրոնզի դարով: Տեղակայված է կանգնած մեծ քարերի հավաքածու, որոնք դասավորված են շրջանաձև ձևով: Ենթադրվում է, որ քարերն օգտագործվել են աստղագիտական դիտարկման և աստղերի շարժումներին հետևելու համար: Քարերի ճշգրիտ նպատակը դեռևս առեղծված է, և դրանց նշանակության մասին բազմաթիվ տեսություններ կան։ Ոմանք կարծում են, որ այդ վայրը օգտագործվել է կրոնական արարողությունների համար, իսկ ոմանք կարծում են, որ դա պարզունակ աստղադիտարան էր։ Անկախ իր նպատակից՝ կայքը հետաքրքրաշարժ և առեղծվածային վայր է, որը բացառիկ հայացք է առաջարկում Հայաստանի հնագույն պատմությանը:

Եզրակացություն

Հայաստանը թաքնված գոհարներով լի երկիր է, և այս անսովոր ուղղությունները եզակի պատկերացում են տալիս երկրի հարուստ պատմության և մշակույթի մասին: Զորաց քարերի հնագույն մեգալիթյան վայրից մինչև Օձունի միջնադարյան սքանչելիքը Հայաստանում բոլորի համար բացահայտելու բան կա։ Անկախ նրանից, թե դուք հետաքրքրված եք պատմությամբ, մշակույթով կամ բնությամբ, այս թաքնված գանձերը սպասում են ուսումնասիրության: Այսպիսով, հավաքեք ձեր ճամպրուկները և պատրաստվեք բացահայտելու Հայաստանի անսովոր ուղղությունները: