Խոր Վիրապ

Մարզ

Արարատ

Հեռավորությունը Երևանից

44.3 Կմ

Տեսակ

Վանք/եկեղեցի

Արաքս գետի ձախ ափին է գտնվում Խոր Վիրապը, որի պատմությունը ամենասերտ կերպով կապված է Հայաստանում քրիստոնեությունը որպես պետական կրոն ընդունելու ժամանակահատվածի հետ։ Վիրապը մի խորը փոս էր՝ լի օձերով, կարիճներով ու թունավոր միջատներով, ուր գցում էին դատապարտյալին։ Ըստ պատմիչ Ագաթանգեղոսի՝ Տրդատ 3-րդ Մեծը հալածում էր քրիստոնյաներին, որոնց թվում էր նաեւ Գրիգոր Լուսավորիչը։ Արքայի հրամանով Լուսավորչին նետում են Արտաշատի արքունական բանտի փոսը, որտեղ նա անցկացնում է մոտ 14 տարի։ Այս ժամանակահատվածում Տրդատ 3-րդ Մեծը մահացու հիվանանում է, եւ ըստ Տրդատի քրոջ երազի, նրան կարող էր բուժել միայն Գրիգոր Լուսավորիչը։ Արքայի հրամանով Լուսավորիչն ազատ է արձակվում, բուժում արքային, որից հետո, ստանալով արքայի աջակցությունը, քրիստոնեությունը դարձնում է պետական կրոն։ Խոր Վիրապ վանական համալիրը բաղկացած է Սբ․ Գրիգոր եւ Սբ. Աստվածածին եկեղեցիներից: Խոր Վիրապը կրոնական ու պաշտպանական կառույցների համակցման՝ վանք-ամրոցի լավագույն օրինակ է։