Գյումրի, Ձիթողցոնց տուն-թանգարան, Սև բերդ

1. Գյումրի

Հայաստանի երկրորդ քաղաքը Գյումրին, որը նաեւ կոչվել է Լենինական, Ալեքսանդրապոլ, իսկ նախնական հայկական տարբերակում Կումայրի, բնակեցված է եղել դեռեւս 3-րդ հազարամյակից։ Շատ երկար պատմական ճանապարհ անցնելով՝ Գյումրին այսօր ներկայանում է իր Հին քաղաքով, որը լավագույնս պահպանվել է քաղաքի կենտրոնում։ Գյումրիի ամեն մի շենք ունի իր պատմությունը՝ հարուստ հայկական, միջնադարյան ճարտարապետական ոգով։ Կոլորոիտային քաղաքը գրավում է իր գեղեցիկ շենքերով, փողոցներով, եկեղեցիներով եւ, իհարկե, իր չկրկնվող, յուրահատուկ գյումրվա տրամադրությամբ. չէ որ Գյումրին է Հայաստանի հումորի, արվեստի ու արհեստների կենտրոնը։ Քաղաքային տուրի մեջ ընդգրկված են նաեւ Գյումրիի երեք հայտնի եկեղեցիները եւ Սեւ բերդը։

2. Ձիթողցյանի թանգարան

Ձիթողցոնց տուն-թանգարանը գտնվում է Վայոց ձորի մարզում և նվիրված է Արամ Խաչատրյանի կյանքին և ստեղծագործությանը, ով Հայաստանի մեծագույն կոմպոզիտորներից է։ Տունը, որը նախկինում եղել է Խաչատրյանի բնակատեղի, վերածվել է թանգարանի, որտեղ այցելուները կարող են ծանոթանալ նրա երաժշտական կարիերային, ստեղծագործություններին և նպաստներին Հայաստանի և համաշխարհային երաժշտության մեջ։ Թանգարանում կան նաև հիշարժան առարկաներ, լուսանկարներ և կոմպոզիտորի անձնական իրեր։ Այն հանդիսանում է Խաչատրյանի ժառանգությանը նվիրված հարգանքի տուրք և արժեքավոր մշակութային աղբյուր այն մարդկանց համար, ովքեր հետաքրքրված են հայկական երաժշտական պատմությամբ։

3. Սև բերդ

Սև քարից կառուցված պաշտպանական ամրոցը հենց այդպես էլ կոչվում է՝ Սև բերդ։ 1834 թվականին կառուցվել է բերդը, ռուս-պարսկական երկրորդ պատերազմից հետո։ Յուրահատուկ ուշադրության է արժանի ջրահեռացման համակարգը, որը պաշտպանում էր ամրոցի պատերը անձրեւներից։ Այժմ զբոսաշրջային կենտրոնի վերածված Սեւ բերդը այցելուներին հիշեցնում է իր մարտական անցյալի մասին։