Մատենադարան

«Մատենադարան» (հայերեն՝ «մատյան» և «դարան») բառը գրաբարում նշանակել է «գրադարան»: Եվ իսկապես, Մատենադարանը հայկական մշակույթի հպարտությունն է, հնագույն ձեռագրերի ամենամեծ պահոցը, որը գտվում է Երևանի կենտրոնում՝ Մաշտոցի պողոտայի արևմտյան ծայրանասում՝ բլրի լանջին: Այն ստեղծվել է Էջմիածնի վանքի ձեռագրերի հավաքածուի հիման վրա: Ցուցանմուշների տեղադրման ժամանակագրական հերթականությունը ներկայացնում է ազգային գրավոր մշակույթը:

Բակի աջ և ձախ կողմերի կամարակապ սրահներում ցուցադրված են հայկական ճարտարապետության հուշարձաններ, խաչքարեր։ Նախասրահում «Ավարայրի ճակատամարտը» խճանկարն է (1956-60), գլխավոր սանդղատան պատերին՝ «Հայոց պատմություն» եռամաս որմնանկարը (1956-59, երկուսն էլ՝ նկարիչ Վան Խաչատուր)։ Շենքի ներսը նույնպես բազալտից է, բայց ներսի հարդարանքի մեջ օգտագործվել են նաև այլ քարեր, օրինակ՝ մարմար: Հիմնական աստիճանների մոտ գտնվում են նույն հեղինակի այլ որմնանկարներ, որոնք պատկերում են ուրարտական ժամանակաշրջանը, այբուբենի ստեղծումը և Մաշտոցի հիմնականում հելլենական նախորդներին։