Ծիրանավոր

Ըստ մի հին և տխուր ավանդազրույցի Աշտարակում ապրող երեք քույրեր սիրահարվում են Սարգիս անունով մի երիտասարդի: Չդիմակայելով իրենց զգացմունքներին՝ ավագ քույրերը որոշում են ինքնասպանություն գործել՝ զոհաբերելով իրենց կյանքը հանուն կրտսեր քրոջ երջանկության: Ծիրանագույն ու կարմիր զգեստ հագնելով՝ քույրերը նետվում են ձորը: Լսելով այս ողբերգության մասին, հուսահատված կրտսեր քույրը, ճերմակ զգեստը հագած, նույնպես իրեն ժայռից ցած է նետում. երիտասարդ Սարգիսն էլ իր հերթին, ի վիճակի չլինելով կրել նման բեռ, դառնում է ճգնավոր: Ի հիշատակ երեք քույրերի, հենց այդ ժայռի եզրին մարդիկ կառուցեցին երեք փոքր եկեղեցիներ` Կարմրավոր, Ծիրանավոր և Սպիտակավոր:

Ըստ որոշ պատմական աղբյուրների՝ հեթանոսական շրջանում Ծիրանավոր եկեղեցու տեղում եղել է Վիշապ Աշտարակ-Աժդահակի մի տաճար, որը քրիստոնեության օրոք վերածվել է մի հնագույն տիպի բազիլիկի: