ՏԱՎՈՒՇԻ ԲԵՐԴ / ՑԼԻԿ ԱՄՐԱՄԻ ԱՄՐՈՑ

Ըստ ավանդազրույցի՝ արաբ զավթիչների հարձակման ժամանակ Աշոտ II Երկաթը ամրացրեց իր զորքը անառիկ բերդում: Թշնամին պաշարեց բերդը, բայց բնակիչների հետ ոչինչ չկարողացավ անել: Մի անգամ մի տարեց կին գաղտնի դուրս եկավ բերդից՝ պաշարվածներին սնունդ բերելու համար: Արաբները բռնի ուժով պարզեցին նրանից, թե որտեղից է սկիզբ առնում աղբյուրը, որը ապահովում է ջրով պաշարվածներին և արգելափակեցին հոսքը: Սակայն, բերդում պաշարված Աշոտ Երկաթը չհանձնվեց: Մի մութ գիշերով նա հեռացավ բերդից՝ տեղափոխելով իր զորքը Սևանա լիճ:

Ամրոցը լքված է 14-րդ դարից և այսօր գտնվում է անմխիթար վիճակում: Ոչ ոք չի կարող մտնել, քանի որ կառույցի մուտքն ու ելքը անհայտ են:

Ըստ Մուրացանի «Գևորգ Մարզպետունի» պատմական վեպի՝ Աշոտ Երկաթը սիրահարված էր գեղեցիկ Ասպրամին ՝ Ցլիկ Ամրամի կնոջը, և դա էր իր Տավուշի մարզ այցելություւների պատճառներից մեկը: Տեղացիները ասում են, որ բերդի մոտ վերջերս կատարված պեղումների ժամանակ հայտնաբերվել է կմախք ազնվական կնոջ զարդերով: Ենթադրվում է, որ դա Ասպրամի մարմինն էր: