Քառասնից Մանկանց վանական համալիր

Մարզ

Լոռի

Հեռավորությունը Երևանից

115.4 Կմ

Տեսակ

Վանք/եկեղեցի

Քառասնից Մանկանց վանական համալիրը տեղակայված է Լոռու մարզի Դսեղ գյուղի հյուսիսարեւմտյան հատվածում։ Տեղանքը բարդ ռելիեֆային է եւ հասանելի միայն հետիոտնային արահետներով՝ Դսեղ գյուղից կամ Ձորագետ համայնքից։ 13-րդ դարով թվագրվող վանքը բաղկացած է եկեղեցուց, ժամատնից, կացարաններից, օժանդակ կառույցներից, գերեզմանոցից եւ խաչքարերից։ Համալիրը պահպանվել է մասնակիորեն, այժմ գտնվում է կիսավեր վիճակում։ Վանքի անվանումը կապված է վաղքրիստոնեական նահատակների հիշատակի հետ. ըստ ավանդության՝ քառասուն հայ պատանիներ ենթարկվել են մահվան քրիստոնեական հավատքին հավատարիմ մնալու համար։ Նրանց մասունքները այրվել են եւ նետվել գետը։ Այդ իրադարձությունից հետո տարբեր վայրերից եկած հալածյալ քրիստոնյաներ հաստատվել են Դեբեդի կիրճում եւ կառուցել սրբավայր՝ նահատակների հիշատակն անմահացնելու նպատակով։ Վանքը կառուցվել է տեղական ֆելզիտի վարդագույն սրբատաշ քարով, իսկ որմնամույթերը՝ բազալտով։ Եկեղեցին գմբեթավոր դահլիճ տիպի է՝ ուղղանկյուն հատակագծով։ Պատերը, թաղերը եւ գմբեթակիր կամարները խարխլված են, իսկ գմբեթը չի պահպանվել։ Վանքի պատերին պահպանվել են բազմաթիվ միջնադարյան վիմագրական արձանագրություններ, խաչանախշեր եւ քանդակազարդ խաչքարեր։