Վանաձոր Սբ. Աստվածածին եկեղեցի

Մարզ

Լոռի

Հեռավորությունը Երևանից

116.6 Կմ

Տեսակ

Վանք/եկեղեցի

Վանաձորի Սբ. Աստվածածին եկեղեցին հիմնադրվել է 1831 թվականին մեծահամբավ հարյուրապետ Փիրուման Յուզբաշ Թայիրովի նախաձեռնությամբ, ով, լինելով էրզրումցի եւ ռուսական կայսրության զինվորական, մեծ հարգանք էր վայելում տեղացիների շրջանում։ 1826 թվականին տեղի ունեցած ուժեղ երկրաշարժի պատճառով Ղարաքիլիսայում գործող եկեղեցին ավերվել է, եւ Փիրումանը հին եկեղեցու քարերը օգտագործելով՝ կառուցել է նորը։ Ներգաղթյալ 3000 հոգանոց համայնքը Արեւմտյան Հայաստանի տարբեր շրջաններից, հատկապես Էրզրումից եւ Մուշից, կարեւոր դեր խաղաց տեղական բնակչության թվաքանակի աճի եւ հոգեւոր կյանքի վերականգնման մեջ։ Եկեղեցին շրջապատված է մի մեծ գերեզմանոցով, որտեղ թաղված են բազմաթիվ ճանաչված մեծահարուստ ընտանիքներ եւ հոգեւորականներ, ինչպիսիք են Աբովյանները, Ղարագյոզյանները, Ջաղացպանյանները եւ տեր Խորեն ավագ քահանա Խանզադյանը։ 1836 թվականից եկեղեցին նաեւ կրոնական-ուսումնական կենտրոնի դեր է կատարել՝ դառնալով համայնքի համախմբման վայր։ 20-րդ դարում՝ խորհրդային տարիներին, երբ եկեղեցիներն ու հոգեւոր կառույցները մեծ հարվածներ ստացան, Սբ. Աստվածածին եկեղեցին Լոռու շրջանում քիչ եկեղեցիներից էր, որ գործում էր։ 1960-ական թվականներին տեղի ունեցավ շինարարական լայնամասշտաբ վերանորոգում՝ նորոգվեց Սբ. Խորանը, կառուցվեց գավիթը եւ ավարտվեց Սբ. Սեղանի պատկերազարդումը։ Վերջին տարիներին բարերարների, հատկապես գործարար Արմեն Մխոյանի ջանքերով եկեղեցին նորոգվել եւ համալրվել է մատուռներով, սրբապատկերներով, ինչպես նաեւ տեղադրվել է 1915 թվականի Հայոց ցեղասպանության անմեղ զոհերի հիշատակին նվիրված հուշակոթող։