Բաղաբերդ ամրոց

Մարզ

Սյունիք

Հեռավորությունը Երևանից

314.1 Կմ

Տեսակ

Բերդ/ամրոց

Բաղաբերդը կամ Կապանի բերդը գտնվում է Կապան քաղաքից դեպի արեւմուտք` Քաջարան տանող մայրուղու վրա վրա, Ողջի գետի ձախ ափին: Հայաստանի պաշտպանական խոշոր կառույցներից է: Որպես անառիկ բերդ` հայտնի է 4-5-րդ դարերից: Բաղաբերդի նշանակությունը առանձնապես մեծանում է 10-12-րդ դարերում, Սյունիքի կամ Բաղաց թագավորության շրջանում: 1103 թվականին, երբ Կապան քաղաքն ավերվում է, Բաղաբերդն է դառնում Սյունիքի թագավորության մայրաքաղաքը: Սա լավագույն պաշտպանություն ունեցող բերդ էր, որտեղ վտանգի ժամանակ Սյունյաց իշխանները պահում էին գանձերն ու ձեռագրերը: 1170 թվականին Գանձակի սելջուկները գրավում են Բաղաբերդը, կոտորում բնակիչներին, այրում Տաթեւի վանքին պատկանող ավելի քան 10 հազար ձեռագիր մատյանները, կողոպտում գանձերը: Այս ծանր հարվածից հետո Բաղաբերդն այլեւս չի վերականգնվում։ Այժմ պահպանված են միայն Բաղաբերդի ավերակները, որոնք գտնվում են Ողջի գետի եւ նրա ձախակողմյան Գիրաթաղ վտակի անկյունում։ Ավերակներից պարզ երեւում է, որ Բաղաբերդն ունեցել է կրկնակի պարիսպներ՝ իրենց աշտարակներով։ Բերդը կառուցված է հրվանդանի վրա, ունեցել է եռաստիճան պաշտպանական մակարդակներ, որոնցից առաջինը անցնում է ժայռի ստորոտով, երկրորդը` նրանից մոտ 150 մ բարձրության վրա, երրորդը հրվանդանի գագաթին է: Բերդն ուներ ստորգետնյա անցուղիներ, ժայռափոր պահոցներ, ջրատար ուղի, որոնցից միայն հետքեր են մնացել: Պահպանվել են պարիսպների մնացորդները` մոտ 6-8 մ բարձրությամբ: