Ոտքով շրջայց Երևան քաղաքում

1. Օպերայի և բալետի թատրոն

Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի եւ բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնը բացվել է 1933 թվականի հունվարի 20-ին՝ Սպենդիարյանի «Ալմաստ» օպերայի բեմադրությամբ: Թատրոնի ինքնատիպ շենքը նախագծել է գլխավոր ճարտարապետ Ալեքսանդր Թամանյանը։ Շենքի նշանակությունը հայ խորհրդային ճարտարապետության համար շատ կարեւոր է եղել, քանի որ ազգային ճարտարապետության լավագույն ավանդույթներն են այստեղ կիրառված ներդաշնակության ու համաչափության մեջ՝ ստեղծելով նոր որակ եւ արդիական հնչեղություն: Համերգային դահլիճի դիմաց 1999 թվականին տեղադրվել է աշխարհահռչակ երգահան Արամ Խաչատրյանի հուշարձանը:

2. Կասկադ

«Կասկադ համալիր» նախագիծը դեռեւս 1924 թվականից ընդգրկված էր խորհրդային Երևանի գլխավոր հատակագծի մեջ: Ճարտարապետ Ալեքսանդր Թամանյանը Կասկադի ստեղծումով ցանկանում էր միմյանց կապել Երևանի կենտրոնական և հյուսիսային հատվածները: Այս նախագիծը կյանքի կոչվեց հետագայում՝ 1970-ական թվականներին, Երևանի գլխավոր ճարտարապետ Ջիմ Թորոսյանի, իսկ ավելի ուշ՝ 2002 - 2009 թվականներին, ամերիկահայ գործարար և բարերար Ջերարդ Գաֆէսճեանի կողմից։

3. Մատենադարան

Մատենադարանը Հայաստանում առաջին գիտահետազոտական հաստատությունն է՝ ստեղծված 1921 թվականին՝ Էջմիածնի ձեռագրատան հիմքի վրա։ 1939 թվականին Մատենադարանն Էջմիածնից տեղափոխվեց Երեւան եւ տեղավորվեց Հանրային գրադարանի շենքում։ Երեւանում Մատենադարանի շենքի կառուցումը սկսվել է 1945 թվականին՝ ըստ ճարտարապետ Մարկ Գրիգորյանի նախագծի, եւ ավարտվել 1957 թվականին։ Խորհրդային Հայաստանի կառավարության որոշմամբ 1959 թվականին այն վերածվում է Հին ձեռագրերի գիտահետազոտական ինստիտուտի, իսկ 1962 թվականին այն անվանակոչվում է հայոց գրերը ստեղծող Մեսրոպ Մաշտոցի անունով։

4. Հանրապետության հրապարակ

Հանրապետության հրապարակը քաղաքի գլխավոր հրապարակն է, որը նախագծել է ճարտարապետ Ալեքսադր Թամանյանը քաղաքի 1924 թվականի գլխավոր հատակագծում: Այն կարեւորագույն քաղաքաշինական եւ տրանսպորտային հանգույց է, ինչպես նաեւ տարատեսակ միջոցառումների ու հավաքների վայր: Հրապարակում են գտնվում երգող շատրվանը, երկու թանգարաններ՝ Հայաստանի պատմության եւ Ազգային պատկերասրահը, կառավարության շենքերը, որոնք կառուցվել են 1920-1950 թվականներին, Հայաստանի փոստի կենտրոնական շենքը, Marriott հյուրանոցը: Հանրապետության հրապարակի համալիրը խորհրդային ճարտարապետության լավագույն գործերից է, որը 1971 թվականին արժանացել է Հայկական ԽՍՀ պետական մրցանակի: