Թանահատի Վանք

Մարզ

Վայոց ձոր

Հեռավորությունը Երևանից

134.9 Կմ

Տեսակ

Վանք/եկեղեցի

"Թանահատի կամ Թանադե վանքը, որը հայտնի է նաեւ որպես Կարմիր վանք, հիմնադրվել է 8-րդ դարում՝ հեթանոսական Անահիտ աստվածուհուն նվիրված տաճարի տեղում։ Վանքի անվանումը գալիս է կարմրավուն քարերից, որոնցից կառուցված են նրա պատերը՝ ստեղծելով տպավորություն, թե արեւամուտին վանքը միաձուլվում է բնության գույների հետ։ Թանահատի վանքը միջնադարում եղել է ոչ միայն հոգեւոր կենտրոն, այլեւ կարեւոր մշակութային օջախ։ 13-րդ դարում Պռոշյան իշխանական տոհմի հովանավորությամբ այստեղ կառուցվել է Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցին՝ մուգ կապտավուն բազալտից, որը մինչ օրս պահպանել է իր վեհաշուք տեսքը։ Եկեղեցու արտաքին պատերին կարելի է տեսնել թևատարած «Ճանկող արծիվը» բարձրաքանդակը, որն այնքան հաճախ է հանդիպում Վայոց ձորի վանական համալիրներում։ Հատկապես հետաքրքիր է եկեղեցու հարավային պատին փորագրված արեւի ժամացույցը՝ զարդարված սիրամարգերի նուրբ պատկերներով, ինչը վկայում է միջնադարյան հայ վարպետների ճարտարապետական մտածողության բարձր մակարդակի մասին։ Մուտքի բարավորի վրա քանդակված որսի տեսարանը՝ որտեղ հեծյալը նիզակով խոցում է առյուծին, միջնադարյան վանական կյանքի բացառիկ վկայություն է, որը պատմում է ոչ միայն կրոնական, այլեւ աշխարհիկ դրվագների մասին։ Այսօր Թանահատի վանքը լավ պահպանված է եւ շարունակում է հիացնել այցելուներին իր վեհությամբ, խորհրդավորությամբ ու պատմական շնչով։ Այն ոչ միայն ճարտարապետական գլուխգործոց է, այլեւ մի տեղ, որտեղ պատմությունն ու բնությունը միահյուսվում են՝ ստեղծելով բացառիկ մթնոլորտ։ Յուրաքանչյուր այցելու, ով քայլում է վանքի քարե ուղիներով, կարծես ժամանակի միջով ճամփորդում է դեպի անցյալ, որտեղ շարունակում է զգացվել Հայաստանի միջնադարյան փառքի շունչը։"