Ստեփանակերտ, Արցախի Հանրապետության մայրաքաղաքը։ Երկրի վարչական, մշակութային և տնտեսական կենտրոնն է։ Որպես քաղաքատիպ բնակավայր հայտնի է 1847 թվականից։ Իսկ մինչև այդ հին հայկական բնակավայր էր՝ Վարարակն անվամբ, որն ունի ավելի քան երկուհազարամյա պատմություն։ Հենց այս գյուղում 1840-ական թվականներին ստեղծվել է ռուսական բանակի զորակայան՝ ռազմական, վարչական, բնակելի շինություններով, որոնք էլ հիմք են հանդիսացել այժմյան քաղաքի ձևավորման համար։ Արցախում խորհրդային կարգեր հաստատվելուց և երկրամասը ինքնավար մարզ հռչակվելուց հետո, 1923 թվականին 26 կոմիսարների առաջնորդ, Բաքվի կոմունայի ղեկավար Ստեփան Շահումյանի հիշատակը հավերժացնելու համար այս բնակավայրը վերանվում է Ստեփանակերտ։
Լավ զարգացած ճանապարհատրանսպորտային պայմանները հնարավորություն են տալիս հասնել Ստեփանակերտ անձնական մեքենայով կամ օգտվելով տարբեր տուրիստական ընկերությունների ծառայություններից, որոնք առաջարկում են կանոնավոր տուրեր դեպի Հայաստանի տարբեր տեսարժան վայրեր։ Ստեփանակերտի աշխարհագրական դիրքի շնորհիվ ճանապարհը երկար չի թվա:
Հաճելի կլիմայական պայմանների շնորհիվ տուրիստական բարձր սեզոնը Հայաստանում բավականին երկար է տևում: Մարտից մինչև խոր աշուն օրերը տաք են, ձմեռը սովորաբար երկար չի տևում: Տեղումների արտահայտված սեզոնը փոփոխական է: Դեպի Ստեփանակերտ տուրերի սեզոնայնությունը կախված է եղանակային պայմաններից:
Քաղաքը ստեղծվել է որպես բնակավայր 19-րդ դարի սկզբին: Քաղաքը տեղակայված է Արցախի լեռնաշղթայի արևելյան լանջին` Վարարակն գետի ձախ ափին 850 մ բարձրության վրա:
Արցախի մշակութային կյանքում անգնահատելի դեր է խաղում Ստեփանակերտի Վ. Փափազյանի անվան պետական հայկական դրամատիկական թատրոնը (հիմնադրվել է 1932 թվականին)։ Ավելորդ չէ նշել, որ ադրբեջանական տիրապետության տարիներին հայկական մարզի միակ պետական դրամատիկական թատրոնի խաղացանկից գրեթե լրիվ հանվել էին հայ ժողովրդի պատմությանը, կյանքի վերաբերող գործերի բեմադրությունները։ Նույնիսկ թատրոնի ցուցանակից հանվել էր հայկական բառը։ Այժմ Ստեփանակերտի հայկական դրամատիկական թատրոնը նոր վերելք է ապրում, ամուր կապեր է ստեղծել Երևանի թատերական օջախների հետ։
Տարբեր ժամանակներում Ստեփանակերտից հայտնաբերել են քարե հատիչներ, մուրճեր, սանդեր, բրոնզե զենքեր ու զարդեր, երկաթե դաշյուններ, մեծ քանակությամբ խեցեղեն ամաններ:
ՔԱՂԱՔ ՇՈՒՇԻ
23.9 կմ
ԶՈՆՏԻԿՆԵՐ (ՀՈՒՆՈՏԻ ԿԻՐՃ)
24 կմ
ՄԱՅՐԱԲԵՐԴ (ԱՍԿԵՐԱՆ)
24.7 կմ