Մայրաբերդը (Ասկերան) կառուցվել է XVIII դարում, այսօրվա Ասկերան գյուղում: Բերդն ունեցել է պաշտպանական կարևոր նշանակություն։ Բերդը բոլոր կողմերից շրջապատում են կիրճն ու բարձր լեռները, ինչի շնորհիվ այն համարվել է անառիկ: Հզոր ամրոցի պարիսպները ունեն 2 մետր հաստություն և 9 մետր բարձրություն: Դրանց մեջ կառուցվել են կլոր աշտարակներ: Միջին դարերում այստեղ եղել է Մայրաբերդ հայկական գյուղը: XVIII դարի կեսերից Ասկերանը ծառայել է որպես զորքերի տեղակայման վայր: Ամրոցից բացի տարածքը հայտնի է նաև 2002 թվականին օծված Սբ Մարիամ Աստվածածին եկեղեցով: Այդ ժամանակ էլ իրականացվել է Ասկերանի ամրոցի վերականգնումը:
Լավ զարգացած ճանապարհատրանսպորտային պայմանները հնարավորություն են տալիս հասնել Մայրաբերդ անձնական մեքենայով կամ օգտվելով տարբեր տուրիստական ընկերությունների ծառայություններից, որոնք առաջարկում են կանոնավոր տուրեր դեպի Հայաստանի տարբեր տեսարժան վայրեր։ Մայրաբերդի աշխարհագրական դիրքի շնորհիվ ճանապարհը երկար չի թվա:
Հաճելի կլիմայական պայմանների շնորհիվ տուրիստական բարձր սեզոնը Հայաստանում բավականին երկար է տևում: Մարտից մինչև խոր աշուն օրերը տաք են, ձմեռը սովորաբար երկար չի տևում: Տեղումների արտահայտված սեզոնը փոփոխական է: Դեպի Մայրաբերդ տուրերի սեզոնայնությունը կախված է եղանակային պայմաններից:
Ասկերանի ամրոցը գտնվում է Ստեփանակերտից 14 կմ հյուսիս-արևելք: Դարեր առաջ ամրոցը և մոտակա բնակավայրը կոչվում էին Մայրաբերդ: Կրկնակի պատերը և հարմար դիրքը թշնամիների համար ստեղծում էին ճնշող պատնեշ: Աշտարակները միմյանց հետ կապված էին նեղ միջանցքներով: Պատերի ներսում կան շատ խորշեր: Պատերի հաստությունը հասնում է 2 մ-ի, իսկ բարձրությունը՝ 9մ:
Շուշիի պաշտպանության ժամանակ պատերը բազմիցս հուսալի և հզոր վահան էին: Ամրոցի ճարտարապետական լուծումները շատ նմանություններ ունեն Բովուրխանի (XVII դ.) Ամրոցային համալիրի, Ավետարանոց ամրոցի (XVIII դ.), ինչպես նաև Շուշիի ամրոցների հետ, որոնք կառուցված են հայկական եզակի ոճով:
Աշխարհագրական առումով Քարքար գետի ստորին հովիտը դարպաս է Մուղանի դաշտի և Արցախի միջև: Այս դարպասները հենց այն վայրն են, որտեղից թուրքերը ներթափանցել են Արցախ: Արցախի սիրտը պաշտպանելու համար, XVIII դարում այս դարպասները եզակի ծրագրով վերածվել են անհասանելի հենակետի: Հին դարերից ի վեր, բերդը, հայկական բնակավայրերի հետ միասին, անվանվել է Մայաբերդ:
ՔԱՂԱՔ ՍՏԵՓԱՆԱԿԵՐՏ
23.8 կմ
ՔԱՂԱՔ ՏԻԳՐԱՆԱԿԵՐՏ
28.6 կմ
ԳԱՆՁԱՍԱՐ ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ
42.8 կմ