Շուշի քաղաքի տարածքում պեղումների ժամանակ հայտնաբերված խեցեղենի և կավե տարբեր առարկաները վկայում են, որ մ.թ.ա. XIV-XIII դարերում այստեղ եղել է բերդաքաղաք: Քաղաքն ունեցել է պաշտպանական նշանակություն, որի շուրջ հետագայում կառուցվել է բերդապարիսպ: Շրջակայքում հայտնաբերվել են հնագույն գերեզմանոցներ, ավանդական հայկական խաչքարեր (IX-XII դդ): Սկսած 1820-ական թվականներից Շուշին եղել է խոշոր մշակութային կենտրոն՝ զարգացվածության բարձր մակարդակի վրա գտնվող կրթությամբ և տպագրությամբ: Քաղաքում գործում էին հինգ խմբագրություն: Գլխավոր ճարտարապետական հուշարձան է համարվում քաղաքային հրապարակում կառուցված Սուրբ Ամենափրկիչ Ղազանչեցոց եկեղեցին:
Լավ զարգացած ճանապարհատրանսպորտային պայմանները հնարավորություն են տալիս հասնել Շուշի անձնական մեքենայով կամ օգտվելով տարբեր տուրիստական ընկերությունների ծառայություններից, որոնք առաջարկում են կանոնավոր տուրեր դեպի Հայաստանի տարբեր տեսարժան վայրեր։ Շուշիի աշխարհագրական դիրքի շնորհիվ ճանապարհը երկար չի թվա:
Հաճելի կլիմայական պայմանների շնորհիվ տուրիստական բարձր սեզոնը Հայաստանում բավականին երկար է տևում: Մարտից մինչև խոր աշուն օրերը տաք են, ձմեռը սովորաբար երկար չի տևում: Տեղումների արտահայտված սեզոնը փոփոխական է: Դեպի Շուշի տուրերի սեզոնայնությունը կախված է եղանակային պայմաններից:
Հին ժամանակներում անհասանելի գտնվելու պատճառով Շուշի քաղաքը պաշտպանիչ կառույց էր ծառայում Վարանդայի նահանգի հայ բնակիչների համար: Հետագայում տարածքը պարսպապատվեց, և ստեղծվեց ամրոցը: Ամրոցի մեծ մասը փրկվել է:
1820-ական թթ. Շուշին դարձավ արևելահայոց և ողջ կովկասյան տարածաշրջանի մշակութային խոշոր կենտրոններից մեկը, ուր լայն թափ ստացավ կրթական-մշակութային կյանքը։ Ամբողջ մեկ դար տևած մշակութային աննախադեպ վերելքն ընդհատվեց 1920 թ. հայերի ֆիզիկական և մշակութային ցեղասպանությամբ։
ՀՀ-ում և ԼՂՀ-ում մայիսի 9-ը պաշտոնապես հայտարարված է «Շուշիի ազատագրման և հաղթանակի» օր։ Այժմ Շուշին հայտարարվում է պատմամշակութային արգելոց, անցկացվում են վերակառուցողական աշխատանքներ:
ԶՈՆՏԻԿՆԵՐ (ՀՈՒՆՈՏԻ ԿԻՐՃ)
10.9 կմ
ՔԱՂԱՔ ՍՏԵՓԱՆԱԿԵՐՏ
23.5 կմ
ՄԱՅՐԱԲԵՐԴ (ԱՍԿԵՐԱՆ)
38.9 կմ