Միջնադարում կառուցված վանական համալիրը ունի հետաքրքիր անուն, որը բառացի նշանակում է՝ «արի ու տես»: Համալիրը բաղկացած է երեք եկեղեցիներից և գավիթից: Արատեսի վանքը ունի յուրահատուկ ճարտարապետություն: Նրա գլխավոր եկեղեցու գմբեթը չի պահպանվել, իսկ պատերը ավերվել են: Վանքի կառույցները բազմիցս թարմացվել և վերականգնվել են միջնադարում: Արատես վանական համալիրը ամառային նստավայր էր Սյունիքի հոգևորականների համար: Այստեղ ընդօրինակվել են նաև հին ձեռագրերն ու մատյանները:
Լավ զարգացած ճանապարհատրանսպորտային պայմանները հնարավորություն են տալիս հասնել Արատես անձնական մեքենայով կամ օգտվելով տարբեր տուրիստական ընկերությունների ծառայություններից, որոնք առաջարկում են կանոնավոր տուրեր դեպի Հայաստանի տարբեր տեսարժան վայրեր։ Արատեսի աշխարհագրական դիրքի շնորհիվ ճանապարհը երկար չի թվա:
Հաճելի կլիմայական պայմանների շնորհիվ տուրիստական բարձր սեզոնը Հայաստանում բավականին երկար է տևում: Մարտից մինչև խոր աշուն օրերը տաք են, ձմեռը սովորաբար երկար չի տևում: Տեղումների արտահայտված սեզոնը փոփոխական է: Դեպի Արատես տուրերի սեզոնայնությունը կախված է եղանակային պայմաններից:
13-րդ դարի վերջին Ստեփանոս արք. Օրբելյանը Արատեսի վանքը իր կալվածքներով հանձնել է Նորավանքին՝ որպես ամառանոց, իսկ 1301 թվականին վանքին է նվիրել Գեղարքունիք գավառի ութ գյուղ:
Արատեսի վանքը շրջապատված է եղել բերդապարիսպներով, որոնք ավերվել են XVII դ: Պահպանվել է միայն հյուսիսային պատի մի մասը: Վանքին 1073 թ․ նվիրել են Եղեգիսի այգին և կալվածքներ: 1220 թ․ իշխան Վասակ Խաղբակյանը Արատեսի վանքի պատին արձանագրել է Վայոց ձորի ամրոցների ազատագրման փաստը։
ՀԵՐՄՈՆԻ ՎԱՆՔ
11 կմ
ԶՈՐԱՑ ԵԿԵՂԵՑԻ
20 կմ
ԱՐԵՆԻ ԳԻՆՈՒ ԳՈՐԾԱՐԱՆ
50 կմ