Տաթևի մեծ Անապատ

Մարզ

Սյունիք

Հեռավորությունը Երևանից

253.6 Կմ

Տեսակ

Վանք/եկեղեցի

Տաթեւի Մեծ Անապատը, կառուցվել է այն վայրում, որտեղ Որոտանն ու նրա Տաթեւ վտակը միախառնվում են։ Նոր անապատի հիմնադրումը տեղի է ունեցել 17-րդ դարի երկրորդ կեսին՝ 1658 թվականի ավերիչ երկրաշարժից հետո, որի հետեւանքով լիովին կործանվել էր հարեւան Հալիձորի Հարանց անապատը։ Մոտ երկու տարի անց՝ 1660-ականներին, նոր համալիրի կառուցումն առաջնորդել է Ամենայն հայոց կաթողիկոս Հակոբ 4-րդ Ջուղայեցին։ Նախագծման ընթացքում ճարտարապետներն ակնհայտորեն առաջնորդվել են նախորդ անապատի կառուցվածքային օրինակով՝ պահպանելով համալիրյան հատակագծային տրամաբանությունը, սակայն նոր համալիրում շինությունները ավելի մեծ չափեր ունեն։ Տաթեւի Մեծ Անապատը բաղկացած է երկու հիմնական բաղադրիչից՝ աշտարակներով ընդգծված ուղղանկյուն գլխավոր պարիսպներով տարածքից եւ դրան հարավից կից՝ սեղանաձեւ հատակագծով օժանդակ հատվածից։ Համալիրի ամենանշանավոր կառույցը՝ Սբ. Աստվածածին եկեղեցին, կառուցվել է 1663 թվականին եւ տեղադրված է անապատի հարավարեւմտյան մասում։ Եռանավ բազիլիկ տիպի այս եկեղեցին շինված է սրբատաշ բազալտից։ 1743 թվականին եկեղեցու արեւմտյան ճակատին կցվել է գավիթ-սրահ, որի կառուցումը նախաձեռնվել է մելիք Եգանի կողմից։ Հյուսիսային կողմում գավթին հարում է փոքրիկ գմբեթավոր մատուռ-դամբարան։ Համալիրի տարածքում նկատելի են նաեւ միաբանների կենցաղային կյանքի կազմակերպման վկայությունները։ Արեւմտյան եւ հյուսիսային պարիսպների երկարությամբ տեղադրված են եղել 64 խցեր, որոնց մի մասը կառուցված է երկու կամ երեք հարկերով՝ յուրաքանչյուրն առանձնացված դռան եւ պատուհանի միջոցով։ Անապատն ունեցել է ինքնաբավ տնտեսական համակարգ։ Տարածքում զարգացած են եղել այգեգործությունը, խաղողագործությունը, գինեգործությունը։