Սպիտակավոր Սբ․ Աստվածածին

Մարզ

Վայոց ձոր

Հեռավորությունը Երևանից

138.4 Կմ

Տեսակ

Վանք/եկեղեցի

"Սպիտակավոր վանքը, որը հայտնի է նաեւ որպես Սպիտակավոր Սուրբ Աստվածածին, կառուցվել է 14-րդ դարում եւ իր անվանումը ստացել շնորհիվ սպիտակ գույնի կրաքարերի, որոնցից կառուցված է վանական համալիրը։ Հիմնադրումն ու կառուցումը կապված է Էաչի իշխանի անվան հետ։ Վանքը միջնադարում կարեւոր հոգեւոր կենտրոն է եղել, ինչպես նաեւ ուխտատեղի, ուր այցելել են տարբեր շրջաններից եկող ուխտավորներ։ Համալիրը ներառում է գլխավոր եկեղեցին՝ Սուրբ Աստվածածինը, գավիթը, ինչպես նաեւ վանական խուցեր, որոնք, ենթադրաբար, ծառայել են որպես վանականների կացարաններ։ Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին գմբեթավոր կառույց է, իսկ նրան կից գավիթն աչքի է ընկնում միջնադարյան հայկական ճարտարապետության յուրօրինակ լուծումներով։ Վանքի տարածքում կան նաեւ խաչքարեր, որոնց վրա փորագրված են տարբեր զարդանախշեր եւ արձանագրություններ, որոնք պատմում են վանքի պատմության մասին։ Վանքը մեծ հարգանք է վայելել միջնադարյան իշխանների շրջանում, եւ տարբեր ժամանակներում այն վերանորոգվել ու վերականգնվել է։ Վանքի տեղանքը շատ գեղեցիկ է. այն գտնվում է լեռնային գեղատեսիլ վայրում, որտեղից բացվում է հիասքանչ տեսարան դեպի Վայոց ձորի բնությունը։ Հատկապես աշնանը վանքը շրջապատող անտառները ստանում են ոսկեգույն երանգներ, ինչը նրան հաղորդում է ավելի խորհրդավոր տեսք։ Այսօր Սպիտակավոր վանքը շարունակում է մնալ ոչ միայն պատմամշակութային հուշարձան, այլեւ սիրելի վայր զբոսաշրջիկների և ուխտավորների համար, ովքեր այստեղ գալիս են վայելելու բնության գեղեցկությունն ու զգալու միջնադարյան հայկական հոգեւոր կյանքի շունչը։"