wanna check in?
Մուսա լեռան հերոսամարտի հուշարձանը կառուցվել է 1976 թվականին, բացումը կատարվել է նույն թվականի սեպտեմբերի 16-ին: Հուշարձանը գտնվում է Արմավիր մարզի Մուսալեռ գյուղի բարձունքի վրա: Անառիկ ամրոց հիշեցնող կոթողը խորհրդանշում է Մուսա լեռան հերոսամարտի մասնակիցների համառ ու անկոտրում կամքը, ազատագրական ոգին, առնականությունն ու արիությունը: Հուշակոթողի կողքին, բլրի ստորոտում, հանգրվանում են նաև արցախյան ազատամարտում զոհված մուսալեռցիների շիրիմները։ Ճարտարապետն է Ռաֆայել Իսրայելյանը, քանդակագործը՝ Արա Հարությունյանը:
Լավ զարգացած ճանապարհատրանսպորտային պայմանները հնարավորություն են տալիս հասնել Մուսա լեռան հերոսամարտի հուշահամալիր անձնական մեքենայով կամ օգտվելով տարբեր տուրիստական ընկերությունների ծառայություններից, որոնք առաջարկում են կանոնավոր տուրեր դեպի Հայաստանի տարբեր տեսարժան վայրեր։ Մուսա լեռան հերոսամարտի հուշահամալիրի աշխարհագրական դիրքի շնորհիվ ճանապարհը երկար չի թվա:
Հաճելի կլիմայական պայմանների շնորհիվ տուրիստական բարձր սեզոնը Հայաստանում բավականին երկար է տևում: Մարտից մինչև խոր աշուն օրերը տաք են, ձմեռը սովորաբար երկար չի տևում: Տեղումների արտահայտված սեզոնը փոփոխական է: Դեպի Մուսա լեռան հերոսամարտի հուշահամալիր տուրերի սեզոնայնությունը կախված է եղանակային պայմաններից:
Մինչ այսօր, այդ հերոսական պայքարի հիշողությունները մնացել են հայ նոր սերնդի մոտ: Ամեն տարի սեպտեմբերի երրորդ կիրակի օրը մարդիկ նշում են այս իրադարձությունը հատուկ ծիսակարգով: Պատրաստում են ավանդական կերակուր՝ Հարիսա, թմբուկներ են զարկում և պարում ողջ գիշեր: Հարիսան պատրաստում են գառան մսից և ցորենից․ պատրաստման եղանակը և բաղադրությունը ունի շատ հին պատմություն և փոխանցվում է սերնդեսերունդ:
Հերոսամարտի դեպքերը արտացոլված են Ֆրանց Վերֆելի «Մուսա լեռան 40 օրը» վեպում, որը 20րդ դարում մեծ հեղինակություն էր ձեռք բերել: Այն հայտնի էր Եվրոպայի հրեաների շրջանում Հոլոքոստի տարիներին: Գիրքը ոգևորում էր մարդկանց և ներշնչում ազատություն և փրկություն:
ԶՎԱՐԹՆՈՑԻ ՏԱՃԱՐ
8 կմ
ՄԱՅՐ ԱԹՈՌ ՍԲ. էՋՄԻԱԾՆԻ ԳԱՆՁԱՐԱՆ
13 կմ
ՄՈՒՍԱ ԼԵՌԱՆ ՀԵՐՈՍԱՄԱՐՏԻ ՀՈՒՇԱՀԱՄԱԼԻՐ
11 կմ
)
