Լոռե բերդ

Մարզ

Լոռի

Հեռավորությունը Երևանից

142.8 Կմ

Տեսակ

Բերդ/ամրոց

Լոռի բերդաքաղաքը, որը միջնադարում հանդիսացել է հզոր պաշտպանական, վարչական եւ քաղաքակրթական կենտրոն, գտնվում է Ձորագետ եւ Ուռուտ կիրճերի հատման տեղում։ 1966 թվականից Լոռիում հնագիտական պեղումներ է իրականացնում Երեւանի պետական համալսարանի արշավախումբը, որի շնորհիվ բացահայտվել են կարեւոր հնագիտական կառույցներ, որոնք վկայում են քաղաքի բարձր կենսամակարդակի եւ տեխնիկական առաջադիմության մասին։ Բացվել են 11-13-րդ դարերում թվագրվող երկու բաղնիք, որոնք ունեցել են հագեցած ենթակառուցվածքներ։ Լողասրահներն ու հանդերձարանները կառուցված են կրկնակի հատակով՝ ներքեւից անցկացված ծխուղիներով, որոնք ապահովել են հատակի եւ պատերի ջեռուցումը։ Ներսը պատված է բազմերանգ ջնարակե աղյուսե սալիկներով։ Բացի բաղնիքներից, պեղվել է նաեւ մեկ երկհարկանի պալատական կառույց, որից պահպանվել է միայն առաջին հարկը, ինչպես նաեւ երկու շքեղ ջրավազան՝ շատրվաններով։ Լոռիում որպես շինաքար հիմնականում օգտագործվել է տեղական բազալտը։ Քաղաքին խմելու ջուր է մատակարարվել 5 կմ հեռավորության վրա գտնվող աղբյուրներից՝ կավե խողովակներով, իսկ ոռոգման ջուրը բերվել է բաց ջրահոսքերով։ Պեղումներն արձանագրել են նաեւ Դավիթ Անհողինի կնոջը վերագրվող մատուռ-դամբարանը, որի կենտրոնում՝ չորս զույգ որմնասյուների վրա խաչաձեւվող կամարների միախառնման տեղից բարձրացել է գմբեթը։ Շաղախի մեջ դրված կավանոթները թեթեւացրել են գմբեթի կառուցվածքը՝ վկայելով ճարտարագիտական խորը գիտելիքների մասին։ Պեղումների արդյունքում հայտնաբերվել են աշխատանքային գործիքներ, զենքեր, զարդեր, կավե անոթներ, ծխամորճեր, ապակե ջրամաններ, ինչպես նաեւ ճենապակյա, հախճապակյա, ոսկրե ու քարե իրեր, դրամներ։ Այդ գտածոները վկայում են, որ Լոռիում զարգացած են եղել արհեստների տարբեր ճյուղեր։ Միեւնույն ժամանակ, գտնվել են նաեւ ներմուծված առարկաներ Վրաստանից, Պարսկաստանից, Միջին Ասիայից եւ Միջագետքից, որոնք վկայում են Լոռիի առեւտրային եւ մշակութային ակտիվ կապերի մասին։