)
Հնագույն և միջնադարյան բազմաթիվ տեսարժան վայրերի հետ մեկտեղ Հայաստանում պահպանվել են խորհրդային ժամանակաշրջանի բազմաթիվ մոդեռնիստական հուշարձաններ։
Հայաստանի խորհրդային մոդեռնիստական հուշարձանները և դրանց վիճակը
Խորհրդային տարիները, իհարկե, իրենց հետքն են թողել ժամանակակից Հայաստանի սկզբնական տեսքի վրա։ ԽՍՀՄ ժամանակների որոշ հուշարձաններ ու շինություններ լիովին գործում են մինչ օրս, սակայն կան այնպիսի կառույցներ, որոնք մասնակի կամ ամբողջությամբ ապամոնտաժվել են, կամ գտնվում են մոռացված ու կիսալքված վիճակում։ Ծանոթանանք խորհրդային մոդեռնիզմի ժամանակների հայկական գլխավոր հուշարձաններին, որոնցից մի քանիսն արդեն դարձել են երկրի տարբեր քաղաքների ու շրջանների «այցեքարտը»։
Հայկական մայրաքաղաքի ամենանշանակալի տեսարժան վայրերից մեկը համարվում է Օսմանյան կայսրությունում Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին նվիրված հուշարձանը։ Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիրը կառուցվել է 1965 թվականին՝ հայ ժողովրդի մեծագույն ողբերգության զոհերի հիշատակը հավերժացնելու համաժողովրդական պահանջից հետո։ Հուշարձանը բաղկացած է 12 բազալտե սալերից՝ խոնարհված, ասես սգավոր աղեղով, և վերածնունդ խորհրդանշող 44 մետրանոց սյունից՝ ուղղված դեպի երկինք։ Ամեն տարի ապրիլի 24-ին՝ Եղեռնի զոհերի հիշատակի օրը, այստեղ են գալիս հազարավոր հայեր և օտաերկրյա հյուրեր։
«Մայր Հայաստան» հուշարձան
Երևանի ամենահետաքրքիր զբոսաշրջային վայրերից է Հաղթանակի զբոսայգում գտնվող «Մայր Հայաստան» հուշարձանը։ Հատկանշական է, որ հենց պատվանդանի ներսում է գտնվում Հայրենական մեծ պատերազմում տարած հաղթանակին նվիրված թանգարանը։ Սկզբում այս վայրում եղել է Իոսիֆ Ստալինի արձանը, հետագայում այն փոխարինվել է Հայաստանը խորհրդանշող կին-մոր հավաքական կերպարով։
«Զվարթնոց» միջազգային օդանավակայան
Մեկ այլ շինություն, որը համարվում է Երևանի «այցեքարտը» և տեղի տեսարժան վայրը, «Զվարթնոց» միջազգային օդանավակայանի հին շենքն է։ Նախնական կառույցը շրջանի տեսք ունեցող շինություն է, որի կենտրոնում վեր է խոյանում կառավարման աշտարակը։ Օդանավակայանի նոր շենքի կառուցումից հետո հին «Զվարթնոցի» ճակատագիրը վտանգի տակ էր, սակայն որոշվեց այն պահել որպես ճարտարապետական հուշարձան։
«Ռոսսիա» կինոթատրոն
1960-70-ական թվականներին սովետական ճարտարապետության մեջ շատ տարածված էր այսպես կոչված «գոգավոր կինո» թեման։ Վառ օրինակներից էր Երևանի «Ռոսիա» կինոթատրոնը, որն իր մեջ ներառում է երկու նման լսարաններ։ Ներկայումս կինոթատրոնի շենքը մասամբ կառուցվել և արդիականացվել է, դրանում գործում է համանուն առևտրի կենտրոն։
Երկաթե շատրվան
Ցավոք, ոչ բոլոր հուշարձաններն են մինչ օրս պահպանվել իրենց սկզբնական տեսքով: Օրինակ՝ Գյումրի քաղաքի խորհրդանիշներից մեկը՝ Երկաթե շատրվանը, վաղուց չի գործում։ Այնուամենայնիվ, նույնիսկ նման կիսով չափ լքված վիճակում, այն շատ տպավորիչ է:
Գյումրու երկաթուղային կայարանի շենք
Գյումրու մեկ այլ հետաքրքիր կառույց է տեղի երկաթուղային կայարանի շենքը։ 1979 թվականին կառուցված շենքը յուրօրինակ կերպով համատեղում է իսկական խորհրդային մոդեռնիզմի և հայկական միջնադարյան ճարտարապետության առանձնահատկությունները։
Սևանի ստեղծագործական տուն
Հայաստանի գրողների միության Սևանի ստեղծագործական տունը, որը նախագծվել է 1932 թվականին, խորհրդային մոդեռնիզմի ինքնատիպ հուշարձան է։ Շենքն ունի անսովոր ձև, նրա կիսաշրջան ցցված մասը կարծես սավառնում է գետնից բարձր։ Ներկայումս շենքը գտնվում է ոչ լավագույն վիճակում և ունի հիմնովին վերանորոգման կարիք։
«Երիտասարդության տունը»
Երևանի «Երիտասարդության տունը» նույնպես ժամանակին մայրաքաղաքի «այցեքարտերից» էր։ Ցավոք, 2006 թվականին սկզբնական շենքը ստիպված եղան ապամոնտաժել, քանի որ այն մինչ այդ գտնվում էր տեխնիկապես ոչ լավ վիճակում։
Պարիզ Հերունու աստղադիտակ
Մեծ հետաքրքրություն է ներկայացնում Պարիզ Հերունու եզակի աստղադիտակը, որն առաջին անգամ օգտագործվել է 1986 թվականին և թույլ է տվել կատարել մեկից ավելի գիտական հայտնագործություն։ 2000-ականների սկզբից աստղադիտակը դադարել է գործածվելուց՝ մնալով գիտության և տեխնոլոգիական առաջընթացի յուրօրինակ հուշարձան, սակայն ապագայում այն վերականգնելու ծրագրեր կան։
Խորհրդային մոդեռնիզմի ժառանգություն համարվող այլ նշանակալից շինություններ
Խորհրդային մոդեռնիզմի ժառանգություն համարվող այլ նշանակալից շինություններից են Կարեն Դեմիրճյանի անվան մարզահամերգային համալիրը, Սիսիան քաղաքի անսովոր շենքը, որը կանգնեցվել է նշանավոր բլրի վրա, Երևանի շախմատի տունը, երկաթուղային կայարանի շենքը, մետրոյի «Երիտասարդական» կայարանը։
Պատվիրեք ներգնա տուր փաթեթներ, անհատական էքսկուրսիոն տուրեր և ամենօրյա կանոնավոր տուրեր ONE WAY TOUR տուրիստական ընկերությունում և մենք կօգնենք Ձեզ բացահայտել Հայաստանը:
